เครื่องขันหมากแต่งงาน มีอะไรบ้าง

การเตรียมเครื่องขบวนขันหมากแต่งงานนั้น จะแบ่งออกเป็น 2  ประเภท คือขันหมากเอกและขันหมากโท ซึ่งการจัดขบวนขันหมากนั้นจะเป็นหน้าที่ของทางเจ้าบ่าวในการจัดหามา สำหรับข้าวของเครื่องใช้ในการจัดขบวนขันหมากมีดังนี้

ขันหมากเอก จะจัดเป็นขันหมากเดี่ยวจะจัดเป็นขันหมากคู่นั้นแล้วแต่ประเพณีนิยมของแต่ละท้องถิ่น ซึ่งจะมีขันใส่หมากพลู ขันใส่เงินทองหรือสินสอด และขันใส่สิ่งของอันเป็นมงคล เช่น ถั่ว งา ข้าวเปลือก ใบเงิน ใบทอง ดอกรัก ดอกบานไม่รู้โรย ดอกดาวเรือง ดอกกุหลาบ  ส่วนใหญ่จะเลือกใช้ดอกไม้ที่มีความหมายเป็นมงคล มักนิยมจัดเป็นคู่ เพื่อจะทำให้ดูสวยงามและเป็นมงคลโดยถือเคล็ดจากคำว่า “คู่” หรือคู่ครองนั่นเองค่ะ

ตัวพานขันหมากเอกจะประกอบไปด้วย
พานขันหมากเอก จะเป็นพานที่ทางฝ่ายเจ้าบ่าวเชิญมายังบ้านเจ้าสาว ซึ่งภายในพานจะประกอบไปด้วย พลู 2 พาน ในพานจะมี หมาก 8 ผล, พลู 4 เรียง ๆ ละ 8 ใบ, ถุงเงิน 2 ใบ, ถุงทอง 2 ใบ ข้างในบรรจุ ถั่วเขียว, งาดำ, ข้าวเปลือก, ข้าวตอก และซองเงิน 1 ซอง

พานสินสอด ภายในพานจะประกอบไปด้วยพานสินสอด พานทองหมั้น ใช้สำหรับใส่เงิน, ทอง, เพชร, นาค ไว้ในพานเดียวกัน ใช้สองพานหรือ 1 พานก็ได้ ซึ่งภายในพานนี้จะมีผ้าคลุมไว้  ภายในพาน นอกจากสินสอดเงินทองแล้ว จะต้องมีใบเงิน, ใบทอง, ใบนาค, กลีบบานไม่รู้โรย, ดอกมะลิ, กลีบกุหลาบ, กลีบดาวเรือง,  ดอกรัก, ถุงเงิน และถุงทอง

พานแหวนหมั้น มักจะใช้พานขนาดเล็กที่ตกแต่งด้วยดอกไม้ประดับเพื่อใช้จัดวางกล่องแหวนโดยเฉพาะ

พานธูปเทียนแพ ใช้สำหรับการขอขมา รับไหว้ผู้ใหญ่

พานผ้ารับไหว้ผู้ใหญ่ ของที่ใช้ในพานจะเป็นผ้านุ่ง 1 ผืน ผ้าห่ม 1 ผืน ซึ่งจัดเตรียมตามจำนวนญาติผู้ใหญ่ ที่ใช้ในพิธีรับไหว้

พานเชิญขันหมาก โดยจะให้เด็กผู้หญิง ฝ่ายเจ้าสาวถือต้อนรับขันหมาก นำขันหมากเจ้าบ่าว

ช่อดอกไม้ ไว้สำหรับให้เจ้าบ่าวถือให้เจ้าสาาว

พานต้นกล้วย 1 คู่ ต้นอ้อย 1 คู่ เพื่อสื่อถึงให้คู่บ่าวสาวทำมาค้าขายเจริญรุ่งเรือง นอกจากนี้ ต้นกล้วยยังหมายถึงให้มีลูกเต็มบ้านหลานเต็มเมือง ทั้งนี้ ส่วนใหญ่แล้วจะใช้เป็นต้นเล็กนำมาให้เฒ่าแก่ฝ่ายเจ้าบ่าวเป็นคนถือ

ขันหมากโท ของที่ใช้ในการจัดขบวนขันหมากโท จะเป็นพวกอาหารและขนมรวมถึง เหล้า ต้นกล้วย ต้นอ้อย ซึ่งมักจะจัดเป็นคู่ๆ และมีการนำกระดาษสีแดงสีชมพูมาตกแต่ง

ตัวพานขันหมากโทจะประกอบไปด้วย
พานขนมมงคล 9 อย่าง ได้แก่ ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง ทองเอก จ่ามงกุฎ เสน่ห์จันทร์ ลูกชุบ ขนมกง ขนมชั้น หรืออาจจะเลือกเป็นขนมมงคลอย่างอื่นก็ได้ แต่จะไม่นิยมใช้ ขนมต้มแดง ต้มขาว เพราะเป็นขนมที่ใช้ในการทำพิธีทางไสยศาสตร์
พานขนมเสน่ห์จันทร์ หรือขนมเปี๊ยะ 1 คู่
พานไก่ต้ม หมูนอนตอง
พานวุ้นเส้น 1 คู่
พานมะพร้าว 1 คู่
พานกล้วยหอม ต้องใส่เป็นคู่ และส้ม 1 คู่
พานส้มโอ 1 คู่
พานชมพู่ 1 คู่
พานขนมไว้สำหรับแจกญาติผู้ใหญ่

สำหรับในปัจจุบันนี้การเตรียมเครื่องขบวนขันหมากคู่ว่าที่เจ้าบ่าวเจ้าสาว ไม่จำเป็นต้องหาเองทั้งหมดแต่สามารถเลือกใช้บริการ Wedding Planner ได้ โดยที่ทางแพลนเนอร์จะดำเนินการแทนในส่วนของการจัดเครื่องขันหมากที่สำคัญทั้งหมดค่ะ

ภาพประกอบจาก sitphotograph.com